VALIDATION
Validation of warme zorg is een methode om te communiceren, met mensen die dementie hebben. Deze methode is ontwikkeld door Naomi Feil in reactie op de Realiteit Oriëntatie benadering (RO). Waar de RO ingezet wordt om zoveel mogelijk te oriënteren op de realiteit, het hier en nu, is validation gebaseerd op een respectvolle houding en empathie (invoelen, inleven) voor mensen met dementie.
Ook is valideren dat je als zorgverlener op zoek gaat naar de reden(en) van bepaald gedrag of uiting van mensen met dementie, elke gedrag heeft betekenis en daar probeer je achter te komen.
Validation betekend letterlijk waarderen, bevestigen en bekrachtigen en centraal hierbij is dat je aanvoelt wat iemand beweegt. Waarom doet iemand wat hij/zij doet? en wat betekend het?
Wanneer validation toegepast wordt, probeer je zoveel als mogelijk aan te sluiten bij de beleving van iemand met dementie. Hierbij bevestig en bekrachtig je gevoelens en gedragingen en toets je deze niet, zoals met RO, aan de realiteit, de werkelijkheid, maar ga je mee in de beleving van iemand met dementie en laat je merken dat deze gevoelens er mogen zijn. Valideren is bevestigen, accepteren van gedrag en uitingen van mensen met dementie, dus niet in discussie gaan, bekritiseren en niet ontkennen van wat ze uitten of aangeven maar inleven in de beleving van mensen met dementie en dat is goed luisteren, kijken/observeren, oogcontact maken en lichaamstaal (leren) begrijpen.
Validation biedt mensen met dementie iemand die met empathie naar hen luistert, iemand die niet over hen oordeelt, maar hun kijk op de werkelijkheid aanvaardt. Wanneer er dan een vertrouwensband ontstaat tussen de mens met dementie en de validerende verzorgers, worden de mensen met dementie minder angstig en onrustig en vinden zij hun gevoel voor eigenwaarde terug. Bij validatie, warme zorg, wordt er ook rekening gehouden met dat de omgeving zo veel als mogelijk een geruststellende uitwerking heeft. Er wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van zachte kleuren, meubilair wat aansluit bij de leefwereld van vroeger, er wordt gebruik gemaakt van muziek en er worden huishoudelijke taken verricht en geen uniformen gedragen. Alles is er op gericht om de mensen met dementie een gevoel van nabijheid, vertrouwdheid en veiligheid te geven. Als dat bereikt kan worden, betekend dit ook een vermindering van stress en spanning wat natuurlijk ten goed komt voor het welzijn van de mens met dementie.
Noami Feil ontwikkelde 13 speciale (validation) technieken voor een zo validerend mogelijke benadering van mensen met dementie. Deze technieken zijn:
1. centreren (je eigen gedachten en gevoelens opzij zetten)
2. op een niet bedreigende manier vragen naar feiten om vertrouwen te wekken, bijvoorbeeld; "vertelt u eens, wat voor vrouw was uw moeder?"
3. parafraseren (samenvatten) bijvoorbeeld; ' dus als ik het goed begrijp zegt u dus dat u een horloge kwijt bent en dat dit gestolen is?'
4. polariseren (vragen naar uitersten), bijvoorbeeld; 'gebeurt dit elke dag? is het ook wel eens niet zo?
5. helpen denken aan het tegendeel, bijvoorbeeld; 'komen uw broer en zus helemaal nooit op bezoek?' of 'bent u ook wel eens boos?'
6. reminiscentie (bewust ophalen van herinneringen)
7. oprecht, intiem oogcontact
8. Ambiguïteit (meerduidigheid/dubbelzinnigheid) Je zegt iets wat van alles kan betekenen in een situatie waar je gedrag ziet en/of niet verstaat wat de ander zegt. Bijvoorbeeld; iemand is ergens geagiteerd over maar je verstaat niet wat ze zegt; "dat is toch ook geen manier van doen," of 'u heeft het er maar druk mee'
9. spreken met een duidelijke, lage stem
10. spiegelen (nadoen, of voordoen)
11. gedrag koppelen aan een menselijke behoefte ( bijvoorbeeld dit gedrag komt omdat hij/zij niet serieus genomen wordt, of iemand doet dit omdat hij/zij erbij wilt horen)"
12. inspelen op voorkeurszintuig
13. aanrakingen
Veel van deze validerende technieken komen terug in gesprektechnieken en/of zijn verbale vaardigheden die horen of terugkomen bij belevingsgericht contact maken. Veel benaderingswijzen en/of omgangsvormen hebben altijd wel iets wat uit die validerende omgang komt.
© Mariët de Landmeter