AGNOSIE
Dan is er nog een kenmerk van dementie wat regelmatig voorkomt en dat is Agnosie. Ook deze aandoening wordt veroorzaakt door een niet aangeboren hersenletsel. Bij mensen die Agnosie hebben werken de zintuigen, horen, zien, voelen, ruiken en proeven goed, alleen kunnen ze dingen zoals voorwerpen, vormen, kleuren, gezichten, teksten en muziek niet meer herkennen en/of plaatsen op basis van hun zintuigen. Ze kunnen zich dingen niet herinneren(er van overtuigd zijn iemand of iets nog nooit te hebben gezien, de herinnering is weg) en of associëren.
Er zijn verschillende vormen van agnosie die ook weer hun eigen kenmerken hebben. Meestal zijn er problemen met één zintuig. Je kunt bijvoorbeeld een geluid niet meer plaatsen en herkennen maar dan is het zicht bijvoorbeeld niet aangetast. Of andersom. Visuele (zien) agnosie en auditieve agnosie (horen) komen het vaakst voor. Wanneer er sprake is van auditieve agnosie kan er bijvoorbeeld een wekker aflopen, maar het geluid wordt niet herkend dus weten ze niet waar het geluid vandaan komt, of de deurbel gaat, dat wordt gehoord, maar er wordt niet begrepen dat er iemand voor de deur staat. Visuele agnosie wordt onderscheiden in twee verschillende vormen van visuele agnosie.
Zo heb je Apperceptieve agnosie bij deze vorm herken je voorwerpen en vormen niet. Je ziet bijvoorbeeld geen verschil in een rechthoek en een ovaal. Ook ontstaan er problemen bij het tekenen van simpele vormen zoals een boom of een huis. De andere vorm van visuele agnosie is Associatieve agnosie, bij deze vorm herken je voorwerpen en vormen wel maar weet je niet waarvoor ze gemaakt zijn en waar je ze voor kunt gebruikt gebruiken. Je ziet bijvoorbeeld een toilet maar weet niet hoe en voor wat je dit kunt gebruiken. Je ziet een hamer, weet ook dat het een hamer heet, maar je hebt geen idee wat je er mee kunt doen.
Er bestaat ook een vorm van Agnosie waarbij gezichten niet herkend worden. Zo kan iemand zichzelf in een spiegel zien maar zichzelf niet herkennen. Hij/zij is er dan van overtuigd nog nooit iemand te hebben gezien. Dit wordt veroorzaak door hersenbeschadiging in het gebied wat verantwoordelijk is voor het verwerken van gezichten. Deze vorm van Agnosie wordt verworven prosopagnosie genoemd. (agnosie vanaf de geboorte wordt prosopagnosie genoemd, zonder het woord verworven)
Agnosie kan ook gevaarlijk zijn wanneer bijvoorbeeld een borrelende pan met water niet herkend wordt als iets dat heet is, of een kom hete koffie aangeboden krijgen en deze niet herkennen kan pijn en brandwonden veroorzaken.
Al met al is het een lastige aandoening en wanneer die in combinatie voorkomt met apraxie en afasie is de ‘verwarring’ compleet en heeft ook deze aandoening veel impact op het dagelijks functioneren van mensen met dementie en hun omgeving.